2 november 2014

Column op zondag: en dan zeg je nee

Ik struin door de boekhandel. In mijn gedachten selecteer ik de boeken die ik zie liggen op de tafels. ‘Lijkt me leuk’ tot ‘absoluut niet.’ Scannend loop ik voorbij de planken. Leg ik boeken terug die mij niet aanspreken en onthou ik titels die in mijn straatje liggen.

Zo gaat het ook met mailtjes van uitgeverijen. Scannend lees ik mijn mail. Wat ik niets vind gaat meedogenloos mijn inbox uit. Maar persoonlijke mailtjes van auteurs zijn een ander verhaal. Vooral de auteurs die in eigen beheer uitgeven en vragen of ik hun boek wil lezen. Het duidelijke woordje ‘nee’ lijkt vast te zitten in mijn keel.

Men zegt wel eens dat een boek hét kindje is van de auteur. Bedenk nu eens dat een moeder vraagt of jij op haar kindje wil passen. Dat je dan moet gaan zeggen: ‘nou euhm, ik vind jouw kindje helemaal niet leuk,’ laten we eerlijk zijn, dat zeggen we niet. Maar een boek is geen kindje, misschien moeten we die gedachten eens in onze oren knopen. Een boek is géén kindje! Een boek is hard werk geweest, waar zeker ziel en zaligheid in zit, maar het is geen levend wezentje. Het boek zal niet mokkend en gillend in de hoek gaan staan omdat wij het niet willen lezen.

De auteur kan dat wel. Als ik een boek afwijs zie ik tussen de regels door soms heel wat onbegrip, verontwaardiging en zelfs boosheid. Zou ik zelf boos zijn als men mijn blog niet wil lezen? Nou eigenlijk niet. Ik weet heel goed dat er heel wat mensen zijn die met mijn blog weinig hebben. Een fantasy-lezer zal weinig lol beleven aan mijn blog en ik kan die doelgroep geen ongelijk geven. Als ik zou willen dat er fantasy-lezers op mijn blog komen, dan zal ik toch echt eerst zelf fantasy moeten gaan lezen. Andersom: als een auteur fantasy-schrijver is, dan is het misschien handig om te kijken of een blog daadwerkelijk fantasy leest, alvorens je gaat mailen.

De laatste maanden krijg ik vaak mailtjes van auteurs die in eigen beheer uitgeven. De promotie moeten ze ook zelf doen. Ze zijn actief in social media, sturen ijverig alle boekbloggers een berichtje en delen overal en nergens hun boek. Dat is begrijpelijk, maar het wordt vervelend als betreffende auteur ervan overtuigt is dat zijn of haar boek hét boek van het jaar is. Wat ik _moet_ lezen, en zo niet: dan weet ik dus niet wat een goed boek is. Dan ben ik te jong, of te oud. Of ik ben te dom, of te arrogant. Kortom: als ik hun boek niet wil lezen, dan deug ik niet. Niet als mens, niet als blogger.

Natuurlijk is dat ontzettend flauw en zet dat een auteur wel gelijk in de kijker.  Komt het nou wel eens voor? Ja, dit komt vaak voor. De mailtjes van auteurs die in een eigen beheer uitgeven zijn vaak niet te tellen. Soms sturen ze zelfs het ebook al mee. Dat klinkt heel leuk en vertrouwelijk. Maar eigenlijk is het best opdringerig. Ongevraagd zit ik met een compleet boek wat ik eigenlijk helemaal niet wil lezen. En na een week krijg ik een mailtje met de vraag of ik al dan niet begonnen ben, want tja, ik heb immers het boek toch gratis gekregen?!

In de beginjaren las ik braaf al die boeken. Maar de beginjaren zijn na drieënhalf jaar bloggen al ver verleden tijd. Ik ben een stuk kritischer geworden en zeker ook een stuk selectiever. In alle eerlijkheid moet ik zeggen dat de meeste boeken van auteurs die uitgeven in eigen beheer soms vet tegenvallen. Natuurlijk zijn er uitzonderingen en die vis ik er echt wel tussenuit, maar vaak is het niet mijn kop thee. Toch blijft botweg ‘nee’ zeggen nog altijd een big issue. Vooral het gezeur achteraf, want hoe durf ik?!