8 mei 2022

821 mensen die er ook toe doen van Anna van der Kruis

Dit debuut is heel bijzonder. Het is geen lopend verhaal, maar een lange serie van korte portretten en situaties.

De personages zijn anoniem en vrijwel allemaal naamloos. Het zijn de mensen over wie je wel eens leest in een magazine. Mensen die je voorbij ziet lopen op straat, of juist voor het raam ziet staan. Wat speelt er in de levens van deze mensen? Waar denken ze aan? Soms zijn ze verward, verliefd, boos, eenzaam, depressief, grappig of peinzend.

Zeer korte stukjes

Het boek is opgedeeld in zeer korte hoofdstukjes. Soms bestaan de hoofdstukken uit niet meer dan een paar regels en veel leegte. Vaak is die leegte dan juist veelzeggend en staat in die paar regels de inhoud voornamelijk tussen de regels. Het is in het begin lastig om het verhaal te volgen, maar al gauw voel je tijdens het lezen toch een soort ritme in de stijl.

De portretten schetsen kort maar krachtig het leven van iemand. Suïcidegedachtes komen voorbij, uitvaarten, rouw, maar ook werksituaties, gezinsleven en relaties. Af en toe kom ik een stukje tegen wat een verbinding maakt met een eerder stukje. Bijvoorbeeld het zitten aan de vijver, dit komt later nog een keer terug. Soms zijn we in een ziekenhuis, dan weer in Amerika en vervolgens weer bij iemand thuis.

Onmogelijk om binding te voelen

Door de snelheid van dit boek en de anonieme personages is het onmogelijk om binding te voelen met de personages in dit boek. De schrijfstijl is sober, maar bovenal ook afstandelijk. De verbinding die ik wel opmerk is dat alle mensen een soort schaduw over zich heen hebben hangen. Dat je meekijkt in hun hoofd en hun donkere gedachtes leest.

Vaak voelde ik ook een soort ongemak tijdens het lezen. Als iemand van een callcenter een man opbelt om te vragen of alles goed geregeld is voor hun pensioen en hij antwoord dat zijn vrouw juist die ochtend gecremeerd is. De ongemakkelijkheid die de personages dan voelen is dan zo voelbaar, terwijl de auteur daar niet eens veel tekst voor nodig heeft en dat vind ik bijzonder goed.

Geen verhaal

‘821 mensen die er ook toe doen’ is geen lopend verhaal, vaak mis je de logica, maar ondanks dat zijn alle stukjes intrigerend om te lezen. Het laat je nadenken over de mensen om je heen. De mensen die je ziet als je de stad in wandelt. Die vrouw die altijd ernstig voor het raam zit. De man in de drukke straat met haast en een afwezige plek. Dat ene meisje dat altijd wiebelend en peinzend op een bankje zit. Het zijn de mensen die er ook toe doen.

Aanrader als je een keer iets bijzonders wil lezen, overslaan als je liever een lopend en meeslepend verhaal leest.