19 maart 2023

De eerlijke vinder van Lize Spit

Ik vind dit -tot nu toe- het mooiste Boekenweekgeschenk ooit! Het is geschreven door mijn favoriete auteur Lize Spit. Dat kon eigenlijk niet meer misgaan.

Het speelt zich af in de jaren ’90 in de Vlaamse Kempen, in het dorpje Bovenmeer. Daar woont Jimmy, een buitenbeentje met een obsessie voor flippo’s. Op een dag komt de Kosovaarse Tristan bij hem in de klas. Vanaf dat moment wordt Tristan een project voor Jimmy. Hij is vastbesloten om hem met alles te helpen.

Gevaarlijke vriendschap

Tristan Ibrahimi is met zijn familie gevlucht uit Kosovo. Jimmy helpt hem met alles, hij geeft hem bijles en ze eten samen prak (chipsgruis met water). Dankzij Tristan vergeet Jimmy de problemen van thuis. Ook zijn andere obsessie voor flippo’s is een vlucht. Hij is hier ziekelijk precies mee bezig en je voelt als lezer dat Jimmy duidelijk niet goed in zijn vel zit. Tristan en zijn familie horen op een dag dat ze worden uitgewezen. Maar Tristan heeft een gewaagd plan verzonnen om dat te voorkomen en daarvoor vraagt hij Jimmy om hulp. Jimmy ziet dit als een belangrijke taak. Hij idealiseert de vriendschap met Tristan, hij ziet niet dat hij eigenlijk gebruikt wordt.

Lize Spit weet dit goed en pijnlijk te omschrijven. Als lezer wil je het liefst ingrijpen in het verhaal. De sfeer wordt erg ongemakkelijk en steeds dreigender. Hierdoor is het verhaal ook erg spannend. Zeker in de tweede helft. Ook weet ze in het begin snel en treffend het karakter van Jimmy neer te zetten. Kenmerkend is de sfeer van de jaren ’90. Wie kent ze niet, de flippo’s? Voor Jimmy zijn ze heel waardevol, maar hij beseft niet dat het voor andere mensen niet meer dan prullaria is.

De verhoudingen op scherp komen te staan

Ook is er aandacht voor de uitwijzing van de Kosovaren, ondanks hun trauma’s en angsten krijgen ze toch de koude mededeling dat ze weg moeten. Het is ergens begrijpelijk dat ze hierdoor de grenzen op gaan zoeken om te kunnen blijven. Ook vond ik het interessant om mee te kijken in hun huishouden.

Ik kreeg steeds meer medelijden met Jimmy. Hij is heel gevoelig, maar ook compulsief. De drang om Tristan te helpen is groot, je voelt dat hij grenzen zal overgaan om zijn vriend te helpen. De vriend die tussen de regels door helemaal niet zo vriendschappelijk overkomt. Dat deed me ook weer terugdenken aan ‘Het smelt’ met de opdrachten en de gespannen vriendschappen. Maar ook de opbouwende spanning en het ongemak van ‘Ik ben er niet’ proefde ik terug in dit verhaal. Ik vond het jammer dat het zo snel uit was. Het had wel 500 pagina’s mogen duren, bij Lize Spit vind ik dat helemaal niet erg.