9 juli 2021

De heks van Limbricht van Susan Smit

Nabij Sittard en Geleen ligt het dorpje Limbricht. Vooral bekend om Kasteel Limbricht. Eind zeventiende eeuw woonde Entgen Luijten in Limbricht. Een zelfstandige en krachtige vrouw.

Entgen Luijten is altijd gefascineerd geweest door de maan en de kracht van de natuur. Dankzij wijze lessen van haar grootmoeder weet ze veel af van kruiden en hun geneeskrachtige werking. Maar Entgen is ook heel zelfstandig, ze komt voor zichzelf op en heeft een scherpe tong. Het duurt niet lang meer voor ze wordt beschuldigd van hekserij. De kasteelheer zit bovenop het proces.

Sterke Entgen

Entgen is sterk en slim. Ze koos in het verleden ook altijd de moeilijkste weg en durfde haar eigen mening te ventileren. Haar moeder was erg gelovig en bang om echt te leven. Entgen niet. Zij krijgt door dat de kerk op deze manier af wil rekenen met sterke vrouwen. Door ze gevangen te nemen, te beschuldigen en onlogische onderzoeken te doen waarbij de vage uitslag uitmaakt of iemand heks is of niet. Entgen wil dat deze onzin stopt.

De kerk werkt met het boek Malleus Maleficarum, beter bekend als ‘De heksenhamer’. Ze sluiten Entgen op in de kerker, af en toe wordt ze naar boven gehaald voor een ondervraging en later ook foltering. Ze wordt vernederd en als schuldige behandeld, ook al is dat nog niet bewezen.

Heden en verleden

Elk hoofdstuk begint bij Entgen in het heden, opgesloten in de kerker. Ze omschrijft haar situatie, de kou, de honger en later ook de pijn. Ze vertelt ook over de goede zorgen van de arts en over haar raadsman die haar moed inpraat en achter haar staat, maar ook zichtbaar nerveus is.

Dan gaan we terug het verleden in. Over de jeugd van Entgen, hoe ze opgroeide, trouwde en moeder werd en wordt er geschreven over de opstand in Limbricht. Je komt erachter hoe het komt dat Entgen uiteindelijk wordt opgepakt en welke dorpsbewoners hier verantwoordelijk voor zijn.

Spannend en poëtisch

De schrijfstijl van Susan Smit is -zoals altijd- poëtisch. Zij houdt van symboliek en mooie zinnen en dat komt altijd terug in haar boeken. Dat is mooi, maar soms ook wat langdradig en soms schept het wat afstand. Ook deelt Susan Smit in dit boek veel informatie over de heksenvervolgingen in de zeventiende eeuw en hoe gruwelijk en vrouwonvriendelijk deze periode was.

Het verhaal is ook spannend en meeslepend. Als lezer wil je weten hoe het afloopt met Entgen. Wat gaat er gebeuren tijdens het proces en houdt ze de folteringen vol? En ook de verhaallijn uit het verleden hield mij bezig. Wat bezielde de mensen om zich later zo tegen Entgen te keren?

Waargebeurd verhaal

Dit verhaal over Entgen Luijten is waargebeurd. Susan Smit baseerde dit verhaal op de officiële stukken uit 1674. Deze zijn altijd bewaard gebleven, maar vrijwel niemand kende dit verhaal. Bijzonder aan deze geschiedenis is dat het proces anders verloopt dan men had verwacht. Susan Smit dook in het leven van Entgen Luijten en schreef er deze roman over.

‘De heks van Limbricht’ is ingetogen en poëtisch geschreven en nodigt uit tot verdere verdieping in deze periode.

Met interesse las ik de recensie van Lalagè over dit boek, je kan deze hier vinden -> klik