18 augustus 2020

Heksen van Mona Chollet

De titel, de (vrij lange) inleiding en de achterflap gaven mij de indruk dat ik een interessant boek over heksen in mijn handen had. Ik hoopte dat het zou gaan over de moderne vormen van hekserij. Maar dat liep toch even anders…

Mona Chollet is een feministische Franse schrijfster, journaliste en essayiste bij Le Monde diplomatique. Van jongs af aan was ze al onder de indruk van een Scandinavische heks, genaamd Wapper Zachtweer uit ‘De kinderen van de glasblazer’ van Maria Gripe. Haar fascinatie voor heksen is nooit weggegaan.

Een interessante inleiding

De inleiding is lang, maar interessant. Mona Chollet duikt terug de geschiedenis in van de hekserij. Ze blikt uitgebreid terug naar de heksenvervolgingen uit de middeleeuwen en de renaissance. Hierbij springt ze van hak op de tak. Ze bespreekt iets, gaat over op een andere anekdote en springt weer terug naar hetgeen wat ze daarvoor besprak. Ze diept iets op uit het ene land, maar focust zich daarna weer op iets uit een ander land. Dat las soms verwarrend, maar omdat het onderwerp boeide, bleef het wel hangen. Aan het eind van deze lange inleiding deelt ze een lijst met interessante boeken over hekserij en geschiedenis.

Na deze veelbelovende inleiding ging ik er goed voor zitten. Ik had namelijk erg veel zin in een goed boek over hekserij! Maar Mona gaat vervolgens verder op een andere toer en de echte rode draad van dit boek komt tevoorschijn: feminisme. Daar is niks mis mee, dat is interessant en ik stond er ook voor open om daar veel over te leren en lezen. Maar dat was niet wat ik verwacht had.

Ik snap haar punt, maar…

Mona Chollet schrijft vrij chaotisch. Weer springt ze van hak op de tak. Van een citaat van een feministe naar een bespreking van de film Fatal Attraction. Het is beslist niet verhalend geschreven. Eerder een opsomming en verzameling van anekdotes en citaten. De auteur geeft vervolgens haar visie weer daarop. Ze bespreekt ook de angst bij vrouwen voor het ouder worden en de bijbehorende cosmetische behandelingen. Na het zoveelste citaat leek dit wel een propaganda voor het uit laten groeien van grijs haar.

Ik snap haar punt echter wel. De bewust kinderloze vrouw, die carrière wil maken en liever vrijgezel blijft wordt vaak gezien als iets aparts. Een buitenbeentje. Net als de heks van toen (de kruidenvrouw, de vrijgezelle vrouw in een hutje op de hei buiten het dorp, de vroedvrouw). Met haar boek wil ze juist dat taboe doorbreken. “Eerherstel voor de vrouwelijke rebel” is dan ook de ondertitel. Helaas vind ik de toon van de auteur (en van de feministen die ze citeert) nogal zuur en negatief. Ook moest ik af en toe even slikken bij de neerbuigende meningen over het moederschap.

De negativiteit overheerst

Het boek is langdradig, de hoofdstukken duren lang en zitten vol herhaling, het krioelt van de citaten en elk hoofdstuk eindigt met een lijst boeken die je zou kunnen lezen als je jezelf verder wilt verdiepen in bepaalde onderwerpen.

Ik had het prettiger gevonden als de auteur in dit boek ook wat meer was ingegaan op de positieve kanten van hedendaags feminisme in plaats van steeds het negatieve uit te diepen. En eerlijk is eerlijk, ik voelde me toch wel misleid toen ik het boek uit had. Want het ging uiteindelijk helemaal niet over hekserij zoals ik had verwacht.