24 april 2015

Het oudste dochter effect van Lisette Schuitemaker en Wies Enthoven

Ik heb geen zus, geen broer, maar toch heb ik geboeid ‘Het oudste dochter effect’ gelezen. Ik herkende heel veel eigenschappen en anekdotes bij ‘oudste dochters’ in mijn omgeving. En als enig kind, herkende ik er ook wel wat in.

In ‘Het oudste dochter effect’ worden situaties geschetst waar een oudste dochter mee te maken krijgt. Eerst is ze nog alleen, zit ze op de troon en krijgt ze alle aandacht van haar ouders. Maar dan komt er een broertje of zusje en krijgt ze die speciale rol voor de rest van haar leven: de oudste dochter.

Eerstgeboren meisjes zouden verantwoordelijke en plichtsgetrouwe vrouwen zijn. Serieuzer en zorgzamer. Klopte dat beeld ook? Lisette Schuitemaker en Wies Enthoven zochten het uit. Beide zijn ze de oudste thuis en herkende veel van zichzelf in de research die ze deden. Aan het begin van elk hoofdstuk vertellen ze een anekdote uit hun jeugd of een andere situatie uit hun leven waar weer duidelijk hun rol van oudste dochter naar voren kwam.

Het meest boeiend vond ik de hoofdstukken over de kindertijd en het effect van een broertje of zusje krijgen. Hoe gedragen oudste kinderen zich dan? Worden ze heel zorgzaam en helpen ze mee met het verzorgen van het broertje of zusje? Worden ze juist afstandelijker? Of kruipen ze weer terug in het gedrag van toen ze nog een baby waren. De oudste dochter in het gezin had in de meeste gevallen ook vaak het gevoel dat ze het meest moest presteren. Ze is het voorbeeld en ook diegene die alles voor het eerst meemaakt. Welke effecten heeft dat op de toekomst? Alles wordt uitgezocht en gedeeld in dit boek.

Eerst was ik sceptisch, had zoiets van: niet alle oudste zussen passen in één hokje. Maar gaandeweg begon ik steeds meer dingen te herkennen bij meisjes die thuis de oudste zijn. Achter in het boek zit ook een test, met stellingen. Gek genoeg wist ik precies of de stelling sloeg op de jongste, de middelste of de oudste. Verder in het boek lees je over de effecten die het heeft op de weg naar volwassenheid. Over vriendschappen, relaties, werk en hoe het is als een oudste dochter later zelf moeder wordt.

Het is een toegankelijk boek, misschien niet voor iedereen even interessant. Als je thuis de oudste bent is het zeker interessant leesvoer, maar ben je de jongste, dat herken je misschien heel wat dingen in je oudste zus na het lezen van dit boek. Ook als je moeder bent is het interessant, omdat je dan een leuk beeld krijgt van wat zich mogelijk afspeelt in het hoofd van je oudste dochter.