7 maart 2016

Het smelt van Lize Spit

In één woord: wow… Dit boek heeft me omver geblazen, verrast en op de proef gesteld. ‘Het smelt’ is een hoofdgerecht én toetje, met bittere wijn!

Het leven van Eva de Wolf in het Vlaamse Bovenmeer is geen simpel leven. Haar ouders zijn vooral bezig drinken of dronken zijn. Zus Tesje, broer Jolan en Eva moeten vooral voor zichzelf zien te zorgen. Het leven in het dorpje lijkt liefelijk, maar de venijnigheid van het leven sijpelt door op elke pagina. De zomer van 2002 zal voor Eva en haar vrienden Pim en Laurens voor altijd getekend zijn.

Lize Spit schrijft over de zomer van 2002, over losse herinneringen en over het heden. In heden reist de volwassen Eva op 30 december terug naar Bovenmeer met een blok ijs in de auto. Pas later wordt de rol van het ijs duidelijk. In Bovenmeer wordt de overleden Jan herdacht, die 30 jaar zou zijn geworden en is er een inhuldiging van de volledige geautomatiseerde melkerij.

De zomer van 2002 is een grimmige zomer. Laurens, Pim en Eva trekken veel met elkaar op, ze lijken een drie-eenheid. Maar de jongens worden ouder en krijgen verlangens en hun seksualiteit ontwikkeld zich razendsnel. Ze bedenken een spel, waar Eva een raadsel bij moet bedenken. Meisjes mogen het raadsel raden, maar bij verlies moeten ze een opdracht voldoen. De opdrachten gaan steeds verder en grenzen vervagen.

Het meest raakte personage Tesje mij. Ze heeft last van compulsieve handelingen en voert bij vrijwel alles een langdurig ritueel uit. Zo mooi vond ik het stukje waarin Lize Spit schrijft over de kalender in de wc. Dat Tesje omgedraaid op het toilet zat omdat er een man op de kalender onvriendelijk haar leek te staren. Bij de volgende maand was er een moederlijke vrouw verschenen op de kalender. Tesje vertrouwde haar alles toe en ze durfde weer normaal op de wc te gaan zitten, maar blijft ook steevast die kalender terugdraaien naar de maand waarop de Afrikaanse vrouw te zien is. En zo zit in elk hoofdstuk een mooie parel om over na te denken.

Bovenmeer is een klein boerderijdorpje. Een klein dorpje, met een klein schooltje. De reden dat Eva, Pim en Laurens een drie-eenheid vormen is dat ze alle drie in hetzelfde jaar zijn geboren. In dat jaar waren zij de enige baby’s in het dorp. Hierdoor moesten ze op school altijd gedrieën leren in een klas. Ze waren te jong voor de klas erboven en te oud voor de klas daar onder. De stukken over Juffrouw Emma vond ik ook zo gaaf, dat Eva juf Emma ging zien als haar geweten.

Lize Spit ontrafelt langzaam het hele verhaal. Zo blijft het raadsel wat Eva opgeeft aan de meisje nog heel lang een mysterie voor de lezer. Ook de functie van het ijs blijft nog lang geheim al kun je soms wat eindjes aan elkaar knopen bij voorzichtige hints tussen de regels. Elke pagina is een literair cadeautje wat je zin voor zin uitpakt.

‘Het smelt’ is dik en leest langzaam, bij vlagen zelfs traag. Het boek kan je geduld aardig op de proef stellen, maar gelukkig houdt de fijne schrijfstijl van Lize Spit je fijn gezelschap tijdens de trage stukken. De eerste helft van het boek had ik vrij snel gelezen, de traagheid zat bij mij vooral tussen de 50% en 75% van het boek. Alles wordt uitgesponnen, soms is dat heel fijn en het maakt van de personages echte mensen. Maar soms wil je ook een beetje doorduwen naar het einde. Alsof je met een kar door het mulle zand moet en je steeds harder wilt gaan trekken om vooruit te komen en ondertussen het uitzicht oogverblindend gaaf is. Je geniet, maar je wilt ook verder.

Ik vond het boek prachtig. Er gebeurde zoveel, dat ik eigenlijk dit boek nog een keer zou willen lezen. Nog een keer genieten en met de kennis van het einde kan ik het verhaal nu ook op een andere manier lezen. Ik ga dat zeker in de zomer nog een keer doen!

10 reacties

  • 7 maart, 2016 om 09:30
    Marcia zegt:

    Ik heb zoveel goeds gehoord over dit boek.. Ik kan niet wachten om hem te lezen!


    Marcia
    Beantwoorden

  • 7 maart, 2016 om 16:25
    tessaheitmeijer zegt:

    Ja, daar was ie al: je recensie! Wat ontzettend tof dat ook jij zo intens hebt genoten van Het smelt! Ik kan me in alles vinden wat je schrijft, en Tesje: wat een bijzonder, maar ook intens treurig personage. Ik wilde haar zo graag knuffelen! Mooie recensie, ik denk met hernieuwd warme gevoelens terug aan het verhaal 🙂


    tessaheitmeijer
    Beantwoorden

    • 7 maart, 2016 om 18:58
      Leesdame zegt:

      Ja het was een waanzinnig goed boek. Zit er eigenlijk nog vol van. Ik denk dat ik het deze zomer ga herlezen tijdens een paar warme dagen. Er gebeurde namelijk zoveel en ik ben benieuwd hoe ik het verhaal bekijk als ik het een tweede keer lees.


      Leesdame
      Beantwoorden

  • 7 maart, 2016 om 19:41
    Lalagè zegt:

    Wat een mooie vergelijking met een strandwandeling!


    Lalagè
    Beantwoorden

  • 10 maart, 2016 om 20:55
    Yolande zegt:

    Het klinkt als een heel erg mooi boek! Hij komt op mijn to-read lijst te staan!


    Yolande
    Beantwoorden

  • 28 december, 2016 om 21:22
    Mathilde zegt:

    Ik heb het boek inmiddels ook gelezen en het heeft indruk op me gemaakt. Mijn recensie moet ik nog schrijven, maar het behoort zeker in mijn lijstje van beste boeken van 2016


    Mathilde
    Beantwoorden

Geef hier je reactie

Wellicht ook interessant voor je: