30 oktober 2015

Kafka’s vriend van Miro Gavran

Een literaire roman over Franz Kafka, je moet er van houden, dat wel. Ik was nieuwsgierig en zag er wel een uitdaging in, dus las afgelopen week ‘Kafka’s vriend’ van de Kroatische schrijver Miro Gavran.

Max Brod is de beste vriend van Franz Kafka. In deze literaire roman worden ware feiten en fictieve wendingen met elkaar verweven. De vriendschap tussen Max en Franz staat centraal, maar ook de wispelturigheid van Kafka, zijn werk als schrijver en zijn liefdesleven komt aan bod. ‘Kafka’s vriend’ is een herziene uitgave en is vooral een must voor de liefhebbers van Kafka.

‘Kafka’s vriend’ is geen luchtige roman, maar het leest wel vrij vlot. Dit komt door de korte zinnen en de zeer korte hoofdstukjes. Hierdoor ga je snel door het boek heen. Ik heb zelf ooit de eerste stukken in ‘Het proces’ gelezen, maar ben toen afgehaakt omdat Kafka’s stijl niet mijn kop thee was. Ik hoopte dat dit boek mij nieuwsgieriger zou maken en dat ik de belevingswereld van Kafka beter zou gaan begrijpen.

Wat ik tot dusverre heb ondervonden was dat Franz Kafka niet de makkelijkste vriend en ook niet de makkelijkste minnaar was. Ook  kon hij zeer wispelturig zijn over zijn werk. Max Brod heeft veel geduld gehad met zijn vriend viel me op. Het verhaal is makkelijk te volgen. De stijl is opsommend en beschrijvend, mede door de korte hoofdstukjes had ik soms het gevoel dat ik vooral feitjes over Kafka las in plaats van een roman. Hierdoor kruipt het niet echt onder je huid en weet het mij niet diep te raken.

Ik weet niet of ik mag zeggen dat dit aan de vertaling ligt, maar als ik informatie over de auteur op zoek dan lees ik dat Gavran vloeiende zinnen schrijft. Ik had niet die indruk tijdens het lezen, vandaar dat ik het toch (onbewust) wat aan de vertaling wijt. Ik vond het een staccato stijl zonder gevoel naar mijn mening.

De kaft… ik had dit boek nooit opgepakt in de boekhandel, vanwege de onaantrekkelijke kaft, waarvan ik overigens wel de betekenis begrijp. De kaft is grimmig, laat twee kanten zien. Een halve naakte man, die volgens mij staat voor Kafka die zijn ziel blootlegde aan Max Brod, zijn soulmate. De andere helft is aangekleed. Kafka’s afstandelijkheid. Misschien een mooie betekenis, maar ik had persoonlijk een minder grauwe kaft gekozen als uitgever.

Waarom… omdat het mijn vooroordeel bevestigt. Bij Kroatische literatuur denk ik aan grauwig grijs en deze kaft geeft daar precies dat beeld aan wat ik in mijn hoofd heb zitten. En ik denk dat grauwe grijze kaften niet zo snel worden opgepakt en dat is zonde, want ik verwacht dat liefhebbers van Kafka’s werk dit boek wel waarderen.Het is een mooie aanvulling voor een verzameling!

Voor de niet Kafka fans… het is een interessant en makkelijk leesbaar boek, je leert wat meer over Franz Kafka, maar het moet je wel liggen en zo niet, dan is het even doorploegen. En nee, ik ben nog steeds niet nieuwsgierig genoeg om alsnog ‘Het proces’ te gaan lezen.