11 februari 2024

Mailen met Tuly Salumu

Vandaag mailen we met Tuly Salumu! Zij debuteerde vorig jaar met haar roman ‘Bintje’. Ik vroeg aan haar hoe ze terugkijkt op de afgelopen tijd en of er een vervolg op ‘Bintje’ komt.

Daarnaast hebben we het over de confronterende thema’s uit haar boek en Tuly Salumu vertelt waar ze graag schrijft. Die plaats heb ik trouwens nog even opgezocht, want dat blijft altijd leuk om te doen. Tuly Salumu heeft in het verleden ook meegewerkt aan EDUbox, want ook in Vlaanderen lezen de jongeren steeds minder…

Het is een heftig en indrukwekkend verhaal geworden, hoe was het voor jou om dit verhaal te schrijven?

Ondanks de zware thema’s (huishoudelijk geweld, intergenerationeel trauma, racisme…) heb ik met heel veel plezier aan dit boek gewerkt. Er is niets dat me gelukkiger maakt dan schrijven. Meestal werkte ik in mijn bureau, dat is een kleine kamer met een groot raam naar de straatkant, ik zag er de seizoenen passeren en de Christusboom in de tuin van de buren zijn bladeren verliezen, weer knoppen krijgen enz…

Af en toe logeerde ik enkele dagen in een huisje van vrienden in Paal, vlakbij het Verdronken land van Saefthinge waar ik mooie wandelingen maakte. Schrijven is heel rustgevend, ik krijg er energie van, het schept ruimte in mijn hoofd, zelfs als ik een schrijnende scène op papier moet zetten.

Toch had ik ook kopzorgen. Mijn boek bevat best veel autobiografische elementen, het was voortdurend wikken en wegen wat ik zou prijsgeven en wat niet. Niet voor mezelf, maar om mijn familie te beschermen. Ik heb getwijfeld of ik wel zou doorzetten. Maar omdat ik het zo belangrijk vind dat er nieuwe perspectieven in de literatuur komen, ben ik er uiteindelijk toch helemaal voor gegaan.

Komt er nog een vervolg op ‘Bintje’?

Daar ben ik zelf nog niet uit. Ik speel met verschillende ideeën voor mijn tweede boek, de knoop is nog niet doorgehakt. ‘Bintje’ heeft een open einde en eigenlijk vind ik dat ook wel leuk. De lezer mag zelf invullen hoe het verhaal eindigt. Langs de andere kant ben ik alweer nieuwe elementen te weten gekomen over het leven van mijn grootvader, over wie het in het boek onder meer gaat. Ik zou het fantastisch vinden om ook die nieuwe informatie in een roman te kunnen verwerken.

Je snijdt belangrijke en confronterende thema’s in het boek, waaronder microracisme. Af en toe werd de lezer ook een spiegel voorgehouden. Was dat bewust en welke boodschap zou je de lezer daarover mee willen geven?

Ik denk dat ik de lezer vooral heb willen raken en ontroeren. Voor mij is ‘Bintje’ boven alles een universeel en menselijk verhaal. Tegelijk heb ik de gelaagdheid van diversiteit en migratie willen tonen, en hoe de trauma’s van de eerste generatie immigranten doorwerken op hun kinderen en kleinkinderen.

Ik heb voorbij de platgetreden paden proberen wandelen, en aspecten van migratie proberen te belichten die nog veel te weinig aan bod komen: hoe het is om moeder te zijn van een kind met een andere huidskleur, hoe geweld van generatie op generatie wordt doorgegeven, hoe alledaags racisme was in het Vlaanderen van de jaren negentig. Ik hoop om het perspectief van lezers hiermee te verbreden. Het is niet mijn bedoeling om hen een of andere boodschap op te dringen, maar wel om hen mee te nemen voorbij de clichés en de vooroordelen die jammer genoeg nog altijd bestaan.

Voor VRT educatie ben je ook actief betrokken met het leesonderwijs in Vlaanderen. Lezen Vlaamse jongeren nog graag, of valt dat tegen?

Momenteel werk ik niet meer voor VRT Educatie, maar ik heb inderdaad wel meegewerkt aan een EDUbox (een uitgebreid digitaal lespakket) over lezen voor hen! Uit onderzoek blijkt dat jongeren inderdaad niet meer zo graag lezen. Zowel hun leesmotivatie als -vaardigheid gaat erop achteruit. Dat is niet eigen aan Vlaanderen, in zowat alle Europese landen gaat het leesniveau van jongeren achteruit.

Boeken hebben vandaag heel veel concurrentie, van ipads, smartphones, nintendo’s enzovoort. Die prikkelen sneller en zorgen zo voor een instant beloning. Maar wie geduld heeft en zich verdiept in een goed boek zal merken dat hij dubbel en dik wordt beloond: lezers kunnen immers de personages en het decor van het verhaal helemaal zelf verbeelden. Dat geeft extra voldoening.

Van Tuly Salumu verscheen:

• Bintje

Dank je wel voor dit mooie interview Tuly Salumu! Alvast veel succes bij het schrijven van een nieuw boek. Volgende week mailen we met Wendy de Liefde.