18 februari 2021

Slaap vatten van Bregje Hofstede

‘Slaap vatten’ is een bijzonder en informatief boek over slapen, of beter gezegd: slapeloosheid.

Bregje Hofstede -gespecialiseerd in wakker liggen- dook in de slaapwetenschap en probeerde haar eigen patronen te doorgronden en te doorbreken. De oplossing ligt niet bij een kopje kruidenthee en het vermijden van blauw licht. De oplossing voor een goede nachtrust ligt buiten de gebaande paden, door meer te kijken naar het grotere plaatje: hoe voel je je, wat doe je overdag en wat houdt je bezig? Bregje legde haar leven onder de loep.

Geen hoofdstukken, maar uren

Het boek is opgedeeld in de dagelijkse uren en gaandeweg ontrafeld Bregje Hofstede haar slaapgedrag, de fases van de slaap en probeert ze met slaapwetenschap het fenomeen insomnia te begrijpen. Hierbij legt ze uit wat zij voelde, hoe zij lag te woelen en uiteindelijk aan het aanrecht belandde om wat te eten diep in de nacht. De strijd die zij voelde, de frustratie van het wakker liggen, maar ook de hypergevoeligheid die hierbij kwam kijken. Daarnaast gaat ze ook uitgebreid in op dromen en de lichte staat van bewustzijn die je nog kunt ervaren terwijl je eigenlijk slaapt, maar dat niet door hebt.

Ik vond dit boek erg herkenbaar! Ik ben een slechte slaper en vol interesse las ik de uitleg van wetenschappers. Ze leggen uit wat slaap met je lichaam doet, wat er in je hersenen gaande is en hoe belangrijk goed en diep slapen voor je gezondheid is. Ook wordt uitgelegd dat slechte slapers, niet per definitie verward of duf hoeven te zijn. Sommige slapeloze mensen -waaronder ik- zijn verrassend alert en hyperactief overdag. Bregje Hofstede legt dit in toegankelijke taal uit.

Prettig boek over slapen

Ik vond ‘Slaap vatten’ prettig om te lezen. Bregje Hofstede preekt niet en komt niet aanzetten met de zogenaamde slaapregeltjes voor een goede slaaphygiëne zoals die in alle tijdschriften staan. Nee, volgens een deskundige die aan het woord komt moet je juist géén ritueeltjes en regeltjes opvolgen. Gewoon overgeven aan de slaap en lekker gaan liggen.

Dat zet mij aan het denken, want het klinkt logisch. Door ritueeltjes en regels te volgen, zet je eigenlijk je hersenen op scherp en daar wordt je weer alert van. Door alert te zijn blijf je focussen op je omgeving, met als resultaat: je ligt wakker en je hoort en ervaart nog alles om je heen. Door die alertheid wordt alles waar je over piekert drie keer zo groot in je hoofd, omdat je ineens alles op lijkt te pikken. Hier zijn sommige mensen gewoon net wat gevoeliger voor, waaronder ik zelf haha.

Voorbeeldje: ik luister graag luisterboeken, soms val ik daardoor meteen in slaap, soms ook niet. Dan luister ik te geconcentreerd naar het verhaal, maar schrik ik ineens weer ‘helemaal wakker’ als ik opmerk dat het luisterboek stopt voor te slaaptimer is afgelopen, of het geluid ineens harder lijkt te zijn. Door al die veranderingen die ik constateer, wordt ik alsmaar wakkerder in plaats van slaperiger én daarna begint te frustratie: ik lig nog wakker, ik wil slapen, ik heb nog maar zoveel uur, ik moet nu echt gaan slapen… het moet, het moet! Eerst maar weer uit bed om te plassen.

Gewoon gelukkig zijn

De auteur verwijst in het boek ook vaak naar voetnoten. Ik vond dat erg prettig. Hetgeen wat ik interessant vind kan ik elders opzoeken achter in het boek, hetgeen wat op mij niet van toepassing is hoef ik niet te lezen. Op deze manier wordt het boek nergens langdradig of taai omdat de informatie niet boeit.

Het is een van de prettigste boeken die ik ooit heb gelezen over het fenomeen slaap en insomnia. Bregje Hofstede maakt korte metten met de cliché slaapregeltjes en pakt de koe bij de hoorns. En de eindconclusie is: je slaapt het lekkerst als je gelukkig bent. Oftewel: leg de problemen waar je overdag tegenaan loopt ook eens onder de loep, dat werkt vaak beter dan een kop “slaap lekker thee”.