10 mei 2024

De vondeling van Veenhuizen van Patricia Snel

Patricia Snel schreef een indrukwekkende historische roman over de kinderkolonie van het Drentse Veenhuizen in de 19e eeuw. Hier werden wezen naartoe gebracht en aan het werk gezet

Het lijkt de ideale situatie. De wezen niet meer naar een weeshuis in Amsterdam, maar naar het schone Drenthe. In Veenhuizen worden kinderen streng opgevoed, er is frisse lucht, werk en onderwijs. Dat klonk mooi, maar de werkelijkheid was anders. De leefsituatie was barslecht, het werk zwaar en alles was smerig, waardoor ziektes op de loer lagen.

Karel, Lize en Neeltje

Karel en Lize wonen in Amsterdam begin 19e eeuw. Op zich hebben ze het goed, totdat hun moeder ziek wordt en overlijdt. Hun vader is zo wanhopig en in de war dat hij niet meer voor Karel en Lize kan zorgen. Veenhuizen lijkt voor hun de oplossing. Op het schip ontmoeten ze Neeltje Dokter. Een meisje dat het nodige meegemaakt heeft en daardoor erg bot overkomt. Maar langzaamaan sluiten Karel en Lize vriendschap met haar. Samen fantaseren ze over de toekomst en een leven buiten Veenhuizen.

Daarnaast volg je Wouter, hij is verantwoordelijk voor Veenhuizen en pas getrouwd. In het begin lijkt hij lief voor zijn vrouw, maar al gauw kreeg ik een bloedhekel aan hem. Voornamelijk vanwege zijn mening over vrouwen. Ook heeft hij totaal geen idee wat er werkelijk gaande is in Veenhuizen. Ik zou willen zeggen dat het in onze tijd beter is, maar helaas zijn er ook in onze tijd nog veel mannen die denken en doen zoals Wouter.

Een meeslepend verhaal

Naast Karel en Lize volg je ook Neeltje op de voet. Je leest hoe ze steeds meer vertrouwen in de vriendschap met Karel en Lize krijgt en naarmate ze steeds beter leert lezen en schrijven krijgt ze ook meer zelfvertrouwen. Neeltje ontwikkelt zich tot jonge vrouw en krijgt te maken met intimidaties, maar ook met verlies en rouw en later ook met verliefdheid en de onzekerheid die daarbij komt kijken. Het leven in Veenhuizen is zwaar, er wordt vaak gestraft en de situatie wordt vooral schrijnend als er een besmettelijke ziekte heerst.

Het leven in Veenhuizen worden gedetailleerd omschreven. De kinderen stonden er echt alleen voor. Was er iets gebeurd, dan werd je niet altijd geloofd, of men vond gewoon dat je gelijk straf verdiende zonder wederhoor. Toch werd er kattenkwaad uitgehaald en vriendschappen voor het leven gesloten. Het verhaal is erg meeslepend en er zit ook een vleugje spanning in. Patricia Snel baseerde dit verhaal op mensen die echt hebben bestaan. Karel en Lize zaten daadwerkelijk in Veenhuizen, alleen wel iets later dan de periode die centraal staat in de boek.