7 juli 2024

Mailen met Jade Vening

Seizoen twee van ‘Mailen met…’ is begonnen en feelgoodauteur Jade Vening bijt de spits af. Het werd een persoonlijk en gevoelig interview. Lezen jullie mee?

Jade Vening debuteerde met de originele kerstnovelle ‘Niet alleen met kerst’. Met dit verhaal won ze de Kobo-Elegance schrijfwedstrijd 2023. Niet lang daarna kwam haar feelgoodroman ‘De win-win situatie’ uit en momenteel is ze bezig met een nieuwe serie: ‘Lessen in de liefde’. Het werd dus tijd om eens met elkaar te mailen!

Hoe kwam je op het idee van ‘De win-winsituatie’?

Ik begon met dit boek – mijn eerste boek ooit – in een periode dat ik me verre van goed voelde. Ik was voor de tweede keer burn-out gegaan en voelde me afschuwelijk. Slapen ging niet, eten ging niet. Huilen wel, en veel ook. Wat ook ging was lezen, zolang het maar uitermate voorspelbare feelgood was. Niets engs, niets spannends, gewoon romance met humor.

Toen het huilen wat afnam en het eten wat toenam, was iedereen die er verstand van had het erover eens dat ik wat met mijn dag moest gaan doen. Al was het maar een half uurtje. Vraag me niet waarom, maar langzaam kwam het idee om een eigen feelgood te schrijven opborrelen. Ik droomde er als kleine boekenwurm al van schrijfster te worden, maar dat bleef altijd bij dagdromen. Auteur, dat is toch niet een beroep dat je gewoon kan ‘worden’? Maar schrijven als hobby? Ach, waarom niet? Ik kon het op zijn minst proberen.

Inmiddels heb ik mijn eigen brein beter leren kennen en snap ik waarom schrijven zo’n waanzinnig goed idee was. Ik blijk namelijk ADHD te hebben en een meer dan gemiddeld slim brein, waardoor ik het ontzettend moeilijk vind dingen te doen die me niet interesseren of waar ik het nut niet van inzie (en dat zijn véél dingen), maar juist nauwelijks kan stoppen met dingen die me in hyperfocus brengen omdat ik ze zo gaaf vind, zoals lezen en schrijven. Mijn fascinatie voor woorden, mijn brein die de meest bizarre ideeën bedenkt, mijn behoefte aan autonomie, verbondenheid met mensen die dezelfde interesses hebben als ik, ik vind het allemaal in het schrijverschap.

Ik wist ook meteen wat: een verhaal dat me blij zou maken, waarin de vrouw juist de handige klusser was en de man degene die kookt en wast, met forced proximity en bovenal een happy end. Iemand die uit een dal zou komen gedurende het boek (ja, ga dat maar psychologiseren…). En ik wilde mijn humor erin kwijt kunnen.

Ik ga niet zeggen dat ik gelijk uren achter elkaar kon schrijven en er waren ook weken dat ik niets kon omdat ik weer een terugval had, maar ik snapte intuïtief wel hoe ik het moest aanpakken. Personages creëren, grove verhaallijnschets, daarna plotten op hoofdstukniveau en dan… tikken maar. En ineens, een paar maanden verder, was daar een volwaardig manuscript.

Is het spannend om te zien dat mensen een boek van jouw hand lezen?

Ja! Ontzettend! Niet normaal zo spannend. Helemaal als je enerzijds nog volop in je herstel zit van een burn-out en tegelijkertijd zoiets kwetsbaars onderneemt als het schrijven van je eerste boek. Ik wilde dat iedereen het zou lezen en ik wilde dat niemand het zou lezen. Of eigenlijk, ik wilde dat iedereen het zou lezen en het geweldig zou vinden, maar ik wist dat de kans op afwijzing en kritiek groter waren dan de kans op succes. En wat zou dat met me doen?

Nadat ik het manuscript had afgerond, liet ik het schoorvoetend aan een vriendin lezen. Ze vond het goed. Maar was dat niet gewoon een “vriendinnenantwoord”? Een tweede vriendin, die stemactrice is en veel feelgood inspreekt, las het daarna en was ook erg enthousiast. Al was dat eigenlijk ook het enige juiste antwoord voor iemand die zo slecht in haar vel zat als ik… Uiteindelijk durfde ik een freelance persklaarmaker en vertaler te vragen, die ik via mijn studie nog kende, of zij het wilde lezen. Zij geloofde in het boek, hielp me het verhaal nog wat strakker te trekken en introduceerde me bij HarperCollins. Twee dagen nadat ik mijn manuscript naar de uitgeverij had gestuurd kreeg ik de vraag of ik langs wilde komen. Kort daarna tekende ik mijn eerste boekcontract.

Het idee dat redacteuren van een uitgeverij als HarperCollins in mijn boek geloofden, deed wonderen voor mijn zelfvertrouwen. En inmiddels had ik ook de Kobo-Elegance schrijfwedstrijd gewonnen met mijn kerstnovelle ‘Niet alleen met kerst’, waardoor ik nogmaals bevestiging kreeg dat mijn vertelstijl gewaardeerd werd.

En toch… hoewel de reacties op zowel mijn kerstnovelle als ‘De win-winsituatie’ erg fijn zijn en mijn boek voor een e-only debuut heel goed gelezen is, vind ik het weer spannend wat lezers van mijn volgende boek ‘De eeuwige ja-knikker’ gaan vinden. Het verhaal is iets serieuzer qua thema dan mijn debuut, het bevat een vleugje meer spice, iets meer drama.

Omdat ik nog niet zo bekend ben als de meer gevestigde namen, voelt het soms – ik kan een beetje zwart-wit denken – alsof één slechte review mijn prille carrière om zeep kan helpen. Onzin natuurlijk. Ik lees zelf ook één-sterrenboeken als de flaptekst me toch aanstaat. En er zijn boeken die iedereen vijf sterren geeft terwijl ik ze niets aan vond. Kortom, zoveel lezers, zoveel meningen. Dat weet mijn hoofd… Alleen begint mijn hart helaas toch nog bij iedere review aan de honderd meter sprint.

Je won de Kobo-Elegance schrijfwedstrijd, wat deed dit met je? En ben je lang bezig geweest met de novelle ‘Niet alleen met kerst’?

Die wedstrijd winnen was echt precies het zetje dat ik nodig had om in te zien dat ik een talent heb, dat niet iedereen heeft. Zo voelt het voor mij namelijk vaak; dat ik iets doe wat anderen ook kunnen of wat niet zo bijzonder is. En door het winnen van die wedstrijd en het contract dat ik kort daarop bij HarperCollins tekende, voelde ik voor het eerst: ja, schrijven en vertalen is een reëel carrièreperspectief voor mij.

Mijn stemactrice-vriendin wees me op de schrijfwedstrijd (shout out naar Jantine van den Bosch!), ergens eind augustus. De deadline was dacht ik 1 oktober? Dus ik had weinig tijd en pas één keer eerder aan een verhalenwedstrijd meegedaan. Veel ervaring met novelles had ik niet. Het verhaal mocht slechts 10.000 woorden tellen. Daar deed ik zeker vijf weken over. Niet fulltime, maar toch, dat is lang als je bedenkt dat ik over de eerste versie van een boek van ongeveer 100.000 woorden zo’n twaalf weken doe…

Mijn associatieve hoofd was lekker op dreef en ik wilde veel te veel in dat ene korte verhaal proppen. Het is uiteindelijk een kerstnovelle geworden met naast de te verwachten ingrediënten – kerstboom, kerstborrel, maretak, adventkalender, enemies to lovers – ook een onderwerp dat ik belangrijk vind: de hoofdpersoon heeft een broer met een handicap en is daar mantelzorger voor. En als kers(t) op de taart een secret santa mysterie. En dat allemaal in die miezerige 10.000 woorden.

Het was vooral een hoop schrappen, weer schrijven, weer schrappen… En daarna nog dagen typfouten eruit halen. Gek werd ik ervan als ik weer een stomme fout vond. Maar ik ga niet klagen, het heeft allemaal bijgedragen aan een geweldig eindresultaat.

Je hebt een druk leven, want je bent ook vertaler en moeder van vier kinderen. Hoe combineer je dit allemaal?

Mijn man werkt vier of vijf dagen en we hebben samen twee tweelingen. Schrijven en vertalen zijn gelukkig banen waarbij je je eigen tijd kunt indelen. Dat is niet alleen fijn vanwege die kinderen, maar ook vanwege mijn soms wisselende concentratie, energie, algemene gemoedstoestand en … het leven. Want ieder week heeft vaste elementen en verrassingselementen. Vaste elementen zoals vioolles, gym, voetbaltrainingen en -wedstrijden, kinderkoor, musicalles, zelf nog willen sporten, je man een keer spreken…

Verrassingselementen zoals een kind dat een blessure oploopt tijdens de gymles moeten ophalen. Kinderfeestjes. Griep. Schoolreisje? Is dat deze week? O, studiedag! Twee studiedagen? Orthodontist. Tandarts. Huisarts. Slotje los, weer orthodontist. Mijn bal is kwijt. Mijn fietssleutel is kwijt. Mijn huissleutel is kwijt. Mijn schoenen passen niet meer, eigenlijk al anderhalve maand niet meer. Mijn schoenen zijn kwijt. Had je al een cadeautje voor het kinderfeestje van Mia gekocht? Ouders die ouder worden en soms ook hulp nodig hebben…

En dat moet ik allemaal regelen en oplossen terwijl ik zelf het type ben dat wel weet dat mijn dochters turnpakje onder een kussen op het bankje op de vliering ligt, maar geen idee heeft waar mijn bril is (op mijn hoofd) of mijn sleutels (op dat ene logische plekje dat ik dit keer niet zou vergeten maar toch ben vergeten).

Twee keer burn-out gaan was klote (ik werkte 32-36 uur als marketeer en later als schoolleider), maar het heeft me ook geleerd dat ik inderdaad weliswaar alles tegelijk kan – daar heb ik de energie en de denkkracht voor – tot ik het niet meer kan… en dan kan ik ook echt helemaal niets meer. Maanden en maanden niets meer. En zelf daarna duurt het nog weer meer dan een jaar om me weer enigszins mezelf te voelen. Dus moet ik niet meer alles tegelijkertijd doen, hoeveel mijn ADHD me daar ook toe probeert te verleiden (want oh, die dopamine van al die snelle prikkels is verrukkelijk).

Mijn oudste twee jongens (een tweeling van net 14) managen zichzelf grotendeels. Mijn jongste zoon en dochter (een tweeling van 9,5) gaan na de zomer naar groep 6. In principe werk ik daarom tussen 8.30 en 14.15. Tot school uit is. Maar zelfs in die tijd dat ik kan werken, moet ik soms gas terug nemen. Mezelf echt dwingen even niets te doen. Juist als ik te lang in hyperfocus zit, moet ik ook tijd nemen om bij te tanken.

Een tijdje terug zat ik zo diep in een vertaling, het was zo leuk en romantisch en ik wilde zo graag weten hoe het afliep, dat ik maar bleef doorwerken. Uren en uren achter elkaar, dag na dag. Ik meen dat ik op een dag een keer 15.000 woorden vertaalde. Daarna sliep ik niet meer, kreeg ik weer hartkloppingen… Ik schrok daar geweldig van. Dacht: ik doe nu toch wat ik leuk vind? En dan toch weer dit rottige gevoel? Gelukkig weet ik nu dat het gewoon een signaal is dat ik mijn voet van de gaspedaal moet halen.

Waar ik ineens aan moet denken: ik las ergens dat ADHD’ers na het afronden van een klus zich eerder opgelucht dan tevreden voelen. Dat herken ik heel erg. Ik verzin taken die ik – helemaal als ik ze leuk vind – ook ter plekke wil uitvoeren én afronden. Het is dan haast obsessief hoe ik maar door blijf gaan. Verzin dan minder taken! Maar dat is nou juist zo zalig, nieuwe projecten bedenken. Mijn hoofd doet dat zo graag. Momenteel vertaal ik bijvoorbeeld een deel van ‘De win-winsituatie’ naar het Engels, zodat mijn uitgeverij die weer naar andere Engeltalige gebieden kan sturen om te pitchen… Ik weet dat de kans klein is dat het lukt, maar niet geschoten is altijd mis, toch?

Komt er dit jaar weer een kerstnovelle? 

Dat was ik wel van plan – ik heb genoeg ideeën liggen – maar toen kreeg ik van mijn uitgever vier boekcontracten om de serie ‘Lessen in de liefde’ te gaan schrijven. Het eerste deel, ‘De eeuwige ja-knikker’, komt 24 september al uit! In de serie volgen we vrienden Fiona, Iris, Roos en Boaz die in Arnhem wonen en alle vier iets te leren hebben in het leven en in de liefde. Ieder boek gaat over één van de vrienden. De boeken zijn daardoor ook als stand alones te lezen.

Deel één schreef ik vorig jaar en gaat over Fiona, die altijd ‘ja’ zegt en nooit het achterste van haar tong laat zien. Daardoor doet ze veel dingen tegen haar zin en laat ze over zich heen lopen. Dan ontmoet ze haar tegenpool: iemand die alles eruit gooit wat hij denkt en precies zegt wat hij wil…

Het was echt zo’n feest om dit verhaal te schrijven. Ho! Ik stop mezelf direct om hier niet meer over te typen, want ik ga anders het hele plot weggeven, zo enthousiast ben ik over het verhaal.

Deel 2 gaat over Iris – de tweelingzus van Roos die twee jaar geleden ernstig slechthorend is geworden – en komt een paar maanden na ‘De eeuwige ja-knikker’ uit. De eerste versie van dat manuscript ligt ook al bij mijn redacteur, maar er moeten nog twee manuscripten geschreven worden. Roos heb ik net deze week zitten plotten, Boaz zit al in mijn hoofd. Ruimte voor een kerstnovelle is dit jaar daarom niet.

Dank je wel Jade

Wat een mooi en intiem interview is het geworden. Dank je wel voor jouw openheid en je uitgebreide antwoorden. Ik weet wel zeker: van alle interviews is dit het langste én meest persoonlijke interview ooit geworden, maar ik vond het heel interessant om het te lezen. Ik hoop de lezers van mijn blog ook!

Ik wens je veel succes met de serie ‘Lessen in de liefde’ En ik ga komende tijd een leesmomentje zoeken voor ‘De win-win situatie’!

Geef hier je reactie

Wellicht ook interessant voor je: