12 februari 2025

Averij van Robbert Welagen

Wow, wat was dit een prachtige roman! ‘Averij’ van Robbert Welagen gaat over ziek zijn, verwerking en doorgaan met leven. Het staat op de longlist van de Libris Literatuur Prijs.

Op een avond ontdekt hij een bult in zijn hals. Hij is alleen thuis, maar hij probeert zijn ontdekking te relativeren, want als je net veertig bent en gezond leeft, dan kan het niets ernstigs zijn. Hij besluit toch naar de huisarts te gaan, die hem doorverwijst. Tot zijn grote frustratie krijgt hij in het begin nergens een duidelijk antwoord.

De je-vorm

Opvallend worden er geen namen gebruikt in deze roman. De schrijfstijl is in de je-vorm. De vriendin heet de vriendin. Ze wonen in een bos. Hij is een schrijver en geeft ook les. Het is midden in de coronatijd als hij in de medische molen belandt. Er wordt geprikt, onderzocht en overlegt, maar niemand weet wat het precies is, hij moet maar afwachten. Dit geeft veel frustratie, want hij voelt duidelijk dat het niet goed is en de bult wordt steeds groter. Eindelijk krijgt hij de uitslag. Wat volgt is de onzekere weg naar genezing.

Ingetogen wordt vertelt over de chemokuren, de spanning bij controles en de constante vermoeidheid. Maar er is ook ruimte voor de omgeving. Zijn vriendin zorgt voor hem, maar haar gevoelens worden ook besproken. Soms is ze duidelijk geïrriteerd en moe, maar bovenal is ze zorgzaam en liefdevol. In het verhaal is ook aandacht voor de verwerking en de draad weer oppakken. Dat valt niet mee. Want de ziekte heeft een stempel op zijn leven gedrukt. Hij is voornamelijk bang dat het weer terugkomt. Bijna obsessief is hij bang om griep of verkoudheid te krijgen.

De wolf… de sluipmoordenaar

In het bos komt hij af en toe een wolf tegen. In de verte staat hij op het pad. Gauw slaat hij dan af. Als lezer zag ik de wolf als metafoor voor zijn angst om weer ziek te worden. De wolf is het gevaar! Hij doemt soms op, of zit verstopt. Hij slaat toe, of hij slaat juist een zijpad in. Je kijkt nog even over je schouder, is hij weg, blijft hij loeren? Ik denk dat het zo ook voelt als je genezen bent van kanker, maar je constant met de angst leeft dat het terug kan komen. Dat het onverwachts terug op je pad kan staan. Toch laat hij zien dat hij hiermee kan leven, met het feit dat de wolf ook in het bos leeft. Ik vond dit een hele mooie toevoeging aan het verhaal.

De gevoelens van de vriendin vond ik ook interessant. Ook haar leven gaat door, maar het blijft op de een of andere manier altijd om hem draaien, ze verlangt ernaar om weer iets alleen te doen, of om simpelweg een keer alleen thuis te zijn. Ze voelt zich bijna schuldig als ze ziek thuis komt en ze voelt zich gekwetst dat ze zelfs apart moet slapen. Ze deelt dit tactvol en ik begreep haar ook. Ze voelde zich weggecijferd en dit wordt respectvol omschreven.

Poolnacht

‘Averij’ kroop onder mijn huid en ik leefde mee met hem en zijn vriendin. Het was alsof ik bij ze binnen zat en meeluisterde, dat ik mee mocht naar het ziekenhuis en op een afstand meekeek hoe de wolf door het bos slenterde. In het verhaal leest hij ‘Een vrouw in de poolnacht’ van Christiane Ritter en meteen wil ik weten waar dit over gaat, dus zocht ik het op.

De auteur heeft zelf ook lymfeklierkanker gehad, hier is deze roman losjes op gebaseerd. De schrijfstijl van Robbert Welagen verraste me en ik wil zeker meer van hem lezen.