9 februari 2025

Mailen met Aisha Dutrieux

Ik lees graag de literaire romans van schrijfster Aisha Dutrieux en daarom was ik erg blij dat Aisha mee kon werken aan een persoonlijk interview op mijn blog.

Aisha Dutrieux is onder andere bekend van Het leven noemen en Wat wij verzwijgen. Maar wisten jullie ook dat Aisha vroeger rechter was, maar haar toga verruilde voor het schrijversvak? Ik was benieuwd hoe haar leven er nu uitziet, hoe ze terugkijkt op haar debuut en we hebben het uiteraard over ‘Wat wij verzwijgen’.

Hoe kijk jij terug op het jaar 2024?

2024 was een bijzonder jaar voor mij. Het was het eerste jaar van mijn werkzame leven, waarin ik niets anders was dan schrijver. Een deel van 2023 werkte ik namelijk nog als rechter. Het is een uitdaging om met schrijven een volwaardig inkomen te verdienen, maar ik wilde deze uitdaging graag aangaan. (En nee, ik ben er nog niet, maar ik geniet er wel van!)

Het was ook een bijzonder jaar omdat mijn eerste autobiografische boek uitkwam. Hierover vertel ik hieronder nog wat meer.

Jouw debuut ‘Het leven noemen’ maakte indruk. Hoe was voor jou dat schrijfproces en vond je het spannend om te debuteren?

Ik wilde niets liever dan debuteren, maar toen het eenmaal zo ver was, vond ik het toch ook wel heel erg spannend inderdaad. Hoe gaan mensen reageren? Stel dat de roman wordt afgebrand in de recensies… Gelukkig gebeurde dit niet en kreeg ik niets dan leuke, positieve reacties. En hij haalde ook nog eens de shortlist van de Hebban Debuutprijs. Wat een eer!

Over het schrijfproces: ik schreef al een aantal jaar aan een roman, naast mijn werk als rechter en mijn ‘tweede baan’ als moeder van drie kleine kinderen. Ik volgde verschillende schrijfopleidingen en schreef in ieder kiertje en gaatje van mijn agenda. Soms miste ik dus ook verjaardagen en andere sociale verplichtingen. Maar hé, ik had een doel! Talloze keren werd mijn manuscript afgewezen door uitgevers. Maar op een dag stuurde ik het naar het literair agentschap Sebes & Bisseling en zij zagen er wel iets in. Zij hielpen me het beter te maken en vervolgens stuurden zij het naar uitgevers. En dat was een heel verschil! Ineens mocht ik bij meerdere uitgevers op gesprek komen. Uiteindelijk heb ik een contract getekend voor twee boeken bij uitgeverij Spectrum. En de rest is geschiedenis…

Met ‘Wat wij verzwijgen’ debuteerde je eigenlijk weer opnieuw, maar dan als autobiografisch auteur, zou je iets willen vertellen over dit persoonlijke verhaal?

Wat wij verzwijgen is het verhaal dat ik schreef over het seksueel misbruik dat ik als kind heb meegemaakt. Binnen de familie, zodat het nog extra lading had om dit te schrijven. Ook nu vond ik het spannend wat de reacties zouden zijn, maar vooral was ik bang dat familieleden boos zouden zijn. Dit is gelukkig (bij mijn weten) niet het geval geweest.

Ik heb dit verhaal opgeschreven omdat het zijn weg naar buiten zocht. Ik had het vervolgens in een la kunnen stoppen. Maar ik heb het uitgegeven omdat ik vind dat we als maatschappij meer open zouden moeten zijn over seksueel misbruik. Het komt helaas op grote schaal voor, vooral binnen families. De eerste reactie van mensen is dan vaak toedekken, of ontkennen, doen alsof er niets gebeurd is. Maar er is wel degelijk iets gebeurd en door de ervaringen van het slachtoffer geen bestaansrecht te geven, wordt het trauma alleen maar groter. Dus ja, dit vinden is één, maar dan moest ik – als slachtoffer en schrijver – hier ook naar handelen, vond ik. En achteraf ben ik blij en trots dat ik dit gedurfd heb.

Ik heb ervoor gekozen om dit verhaal te vertellen in de vorm van een autobiografische roman. Dus ja, het gaat over mijn eigen verleden en ervaringen. Maar met een fictioneel sausje. Dit stelde mij in staat om er een echt verhaal van te maken en biedt, dat was althans mijn gedachte erachter, enige bescherming aan mijn familie. Niemand hoeft precies te weten wat er ‘echt’ gebeurd is en wat niet.

Bijkomend voordeel: door er een verhaal van te maken, heeft het schrijven van dit boek mij ook heel erg geholpen in mijn verwerking. Het stelde me in staat van een afstand naar de gebeurtenissen te kijken en me hier een mening over te vormen, alsof het om een ander slachtoffer ging dan ikzelf. En dat maakt nogal uit, heb ik gemerkt. Bovendien moest het begrijpelijk zijn voor de lezer, dus ik moest alle gedachten, gevoelens, etc. helemaal uitdenken. Ik kon er niet meer voor wegvluchten. En dat hielp, stel ik achteraf vast. Ik voel me lichter. Ik kan dan ook iedereen met een traumatische ervaring aanraden erover te schrijven. Niet per se om uit te geven, maar om alles op een rijtje te krijgen. Zodat je het (deels) achter je kunt laten.

Ondertussen zijn we al wat boeken verder en je bent full time auteur, hoe ziet voor jou een werkdag eruit?

Op werkdagen – ik noem ze met veel plezier schrijfdagen! – sta ik op met mijn gezin. Zodra de kinderen op school zijn, ga ik óf eerst hardlopen (dit doe ik op vaste dagen) of gelijk schrijven. In de ochtend ben ik het creatiefst en is het makkelijker voor mij om dingen te doen waar ik veel concentratie voor nodig heb. Ik heb een vast woordaantal (1000 woorden) dat ik dagelijks probeer te halen en doorgaans lukt dit ook.

In de middag beantwoord ik mails en schrijf ik columns. Daarnaast werk ik aan mijn platform voor schrijvers: Schrijfplaats.nl. Via een gratis wekelijkse nieuwsbrief deel ik alles wat ik heb geleerd over het schrijven van romans, korte verhalen, columns, autobiografisch schrijven – kortom: creatief schrijven.

Je bent bezig met een kinderboek en een vierde roman, waar haal jij alle inspiratie vandaan?

De roman waar ik aan werk gaat over euthanasie bij psychisch lijden. Ik ben dit gaan schrijven omdat het me fascineert: wat moet er wel niet nodig zijn om tot de beslissing te komen dat je niet meer wilt leven? En als je die beslissing eenmaal genomen hebt, waarom mag je dan wel zelfmoord plegen, maar is het heel lastig om voor elkaar te krijgen dat je op een menswaardige manier gaat?

De kinderboekenserie die ik schrijf gaat over meidenvoetbal. Dit komt voort uit een oude frustratie. Als meisje in een gezin met drie jongens, mocht ik namelijk als enige niet voetballen bij de lokale voetbalclub. Een paar jaar later mocht ik bij een andere club wel lid worden en ik deed niets liever dan voetballen. Maar wat er niet was voor meiden: leuke leesboeken over voetbal. Sinds een aantal jaar train en coach ik het voetbalteam van mijn dochter. Met hen heb ik van alles meegemaakt. En ineens dacht ik: waarom zelf die boeken niet schrijven die ik als kind zo graag had willen lezen?

Kortom, ik laat me leiden door mijn interesses of dingen die ik me afvraag en die me niet meer loslaten. Hoe zou het zijn als…. En dan ga ik onderzoek doen en als vanzelf gaat ook mijn fantasie met het onderwerp aan de slag. De truc is dat het onderwerp me oprecht moet interesseren. Dan is het geen straf om me erin te verdiepen en komt de inspiratie – zo heb ik gemerkt – ‘gratis’ mee.

Welke boeken lees jij zelf graag?

Ik hou niet zo van boeken waar je lang over na moet denken, of op moet kauwen. Liever lees ik echt voor de lol. Onlangs las ik ‘Morgen en morgen en morgen’ van Gabrielle Zevin, wat ik een enorme aanrader vind. En nu ben ik bezig in ‘Demon Copperhead’ van Barbara Kingsolver, ‘Salomon’ van Jacqueline Zirkzee en ‘Nachtouders’ van Saskia de Coster. Ja, ik heb nogal de neiging om meerdere boeken tegelijk te lezen. Dan kan ik gewoon pakken waar ik op dat moment zin in heb. Ik kan echt genieten van het idee dat ik een boekenkast én een e-reader vol met nog ongelezen boeken heb!

Dank je wel Aisha

Dank je wel voor je tijd en je openhartigheid! Ik kijk uit naar de kinderboekenserie en je nieuwe roman. En ik ontdekte dat ik nog een boek ongelezen op mijn e-reader heb staan, namelijk: ‘Wees niet bang’. Ik heb nog wat leesvoer achter de hand dus.

Volgende week mail ik met Irma S. De auteur van ‘Halt Brasil zusterlief’.