7 februari 2025

Ossenkop van Manik Sarkar

Ik begon hierin, maar kon vervolgens niet meer stoppen. ‘Ossenkop’ trok mij mee het dorpsleven van de vorige eeuw in. Naar de slagerij van Rensing.

Rensing voelt zich thuis in het slagersvak en hij is er klaar voor om de zaak van zijn vader over te nemen. Rensing kan echter niet goed met mensen omgaan. Met zijn vrouw Jacomine probeert hij de zaak boven water te houden, maar dit gaat echter moeilijk omdat een supermarkt zich in het dorp vestigt en Rensing verkeerde beslissingen neemt.

Het dorpse leven

In het dorp willen de mensen geen moeilijk gedoe en geen aparte concepten. Ze willen gewoon hun boodschappen doen en vlees kopen en niet eerst een bestelformulier invullen of gebruik maken van een drive-in slagerij. Jacomine snapt dit, ze is dan ook geliefd bij de bewoners. Rensing blijft het liefst achter de saloondeurtjes en houdt zich bezig met de inkoop en de bereidingen. Jacomine blijft zich ontwikkelen en doet cursussen om ook het administratieve deel op zich te nemen.

Tussen Rensing en Jacomine is er weinig liefde. Ze hebben ook geen kinderen. Het is een verstandshuwelijk, maar ze geven wel om elkaar. Jacomine is een verstandige vrouw en bedenkt praktische oplossingen, zoals vlees leveren aan tehuizen. Rensing ergert zich mateloos aan de komst van de supermarkt in het dorp en dat mensen vallen voor de lage prijzen en niet kiezen voor kwaliteit. Tussen neus en lippen door deelt Rensing nog wat geheimen uit het slagersvak en hoe de consument bedrogen wordt.

Wrang, maar ook humoristisch

Manik Sarkar weet mij vanaf de allereerste pagina vast te houden. De oude Rensing leeft nog en de jonge Rensing komt net van school. Rensing heeft geen voornaam in het boek. Het verhaal begint in de jaren ’70. De modernisering ligt op de loer. Rensing kiest voor eigenzinnige veranderingen in plaats van meegaan met de tijd. Dit levert soms humoristische situaties op, zoals nieuwe concepten die niet aanslaan en de scherpe dialogen tussen Rensing en Jacomine.

Het verhaal is heel beeldend omschreven. Je bent weer even terug in de tijd als je ook uit een dorp komt met een dorpsslagerij. De geur van het vlees, de kruiden en het plakje boterhamworst tijdens het wachten kwam weer terug omhoog in mijn herinneringen. De houten bank voor de wachtende klanten, de grote weegschaal en de vrouw van de slager die steevast vroeg: ‘anders nog iets?’. Naast deze nostalgie is ‘Ossenkop’ ook wrang en luguber. Er zitten bloederige en lugubere passages in dit verhaal en je merkt aan alles dan Rensing zichzelf kwijtraakt naarmate het verhaal vordert.

De Libris Literatuurprijs

‘Ossenkop’ staat op de longlist van de Libris Literatuurprijs 2025. Terecht, want het verhaal zit knap in elkaar en maakt een boel los bij de lezer! Dit is het debuut van Manik Sarkar en wat mij betreft mag dit boek ook op de shortlist. Het is een verhaal dat rustig begint en spectaculair afloopt!