Mailen met Irma S.

16 februari 2025

Een tijdje geleden las ik Halt Brasil zusterlief en tijdens het lezen had ik meteen al wat vragen voor Irma. Ze stond gelukkig open voor deze rubriek! Dus vandaag: Irma S.

Irma schreef het levensverhaal op van haar broer Jack. Dat was een bewogen leven en gaf behoorlijk wat spanning aan het thuisfront, vooral toen hij in Brazilië ging wonen en steeds slechter met hem ging. Ik vroeg me af of het schrijven van dit verhaal lastig was, toen ik het boek uit had en ik was benieuwd hoe het nu met deze familie ging.

Om te beginnen, hoe gaat het op dit moment met jullie?

Wat leuk! Een persoonlijke vraag. Binnenkort worden we voor de zesde keer opa en oma en in maart verwachten we de zevende spruit. Een onbeschrijflijk gevoel van verliefdheid overkomt je wanneer je zo’n kleintje voor het eerst in je armen en je hart sluit. Het is een cadeau om dit te mogen ervaren en er volop van te genieten tijdens alle oppasmomenten.

Maar je vraag heeft waarschijnlijk betrekking op hoe het nú met ons gaat, jaren na onze traumatische ervaring in Brazilië. Hoewel de pijn nooit helemaal zal verdwijnen is het mooi om te ervaren dat de tijd inderdaad helpt om alle wonden te helen. Het schrijven heeft voor mij destijds een therapeutische waarde gehad en het heeft me geholpen om de gebeurtenissen een plek te geven. Wat daarbij ook heeft geholpen is het hernieuwde contact met de kinderen van Jack.

Na jaren van onzekerheid en angst over hun lot, is het een enorme opluchting te weten dat ze goed terecht zijn gekomen. Het opbouwen van een band met hen is waardevol en zal ongetwijfeld mooie, maar ook emotionele momenten met zich meebrengen. Inmiddels appen en mailen we regelmatig en ze zijn van plan naar Nederland te komen. Er is al veel foto- en filmmateriaal hun kant op gegaan. Het is belangrijk geduldig te zijn en hen de tijd te geven die ze nodig hebben om vragen te stellen en hun verhaal met mij te delen.

Waarom was het voor jou zo belangrijk dat het verhaal van jouw broer opgeschreven en gedeeld werd?

In de loop van de jaren kreeg ik steeds meer een innerlijke drang om mijn broer in ere te herstellen, te rehabiliteren. Voor mijn gevoel is hem in Brazilië iets vreselijks overkomen en veel onrecht aangedaan. Degenen die daarvoor verantwoordelijk zijn, zijn nooit ter verantwoording geroepen. Door mijn verhaal te delen en anderen te waarschuwen voor de gevaren en misstanden in Brazilië – of elk willekeurig land waar corruptie en misdaad hoogtij viert – kan ik ze op deze manier alsnog in een “kwaad daglicht stellen.”

Na al die jaren is bedrog en misdaad helaas nog steeds aan de orde van de dag. De recente ontvoering van een Nederlander in Brazilië is daar een triest voorbeeld van. Zijn kinderen ontvingen in Nederland een afschuwelijk filmpje van hun mishandelde vader met de eis een flinke som losgeld te betalen. Het voorval heeft de media gehaald en is ook uitgezonden op TV. Buitenlanders, of gringo’s zoals ze daar worden genoemd, zijn vaak het doelwit van criminelen. Het is belangrijk dat mensen weten wat er met mijn broer is gebeurd en zich bewust zijn van de gevaren en risico’s.

Kun je iets vertellen over het schrijfproces van ‘Halt Brasil Zusterlief’?

Het manuscript over het leven van mijn broer bestond al toen ik halsoverkop naar Brazilië werd geroepen omdat hij in coma was opgenomen in het ziekenhuis. Zijn bijzondere en markante leven inspireerde mij al eerder om zijn levensgeschiedenis vast te leggen. Het is tragisch dat zijn leven zo’n dramatische wending nam na dat ene telefoontje dat alles veranderde en mijn leven op zijn kop zette. We kwamen in een emotionele achtbaan terecht en ik kreeg heel sterk de behoefte om alle gebeurtenissen en emoties vast te leggen.

Na thuiskomst heb ik voor mijn eigen verwerkingsproces alle gebeurtenissen aan het bestaande manuscript toegevoegd. Daarna is het in een la beland tot mijn kinderen vroegen of ze het eens mochten lezen. Ik heb toen de moed verzameld om het document opnieuw te openen. Met een frisse blik en meer afstand kon ik het verhaal herschrijven en er samenhangend geheel van maken. Een emotioneel proces, want ik herbeleefde ieder moment en ieder uur. Menig traantje is daarbij op mijn toetsenbord gevallen.

Mijn besef en de noodzaak om anderen te waarschuwen, groeide naarmate ik verder las en schreef. Ik bleef me verbazen over wat er eigenlijk was voorgevallen. Toen het script klaar was en mijn kinderen het lazen, hebben zij me aangespoord om met het verhaal naar buiten te komen. Voor mijn eigen privacy en veiligheid en die van mijn familie, heb ik onder een pseudoniem geschreven.

Kreeg je veel reacties uit je omgeving nadat het boek verschenen was?

Op mijn boekpresentatie voor genodigden deelde ik mijn schrijfproces en mijn ervaringen. De zaal was muisstil en ik merkte dat mijn verhaal en de achtergrondinformatie indruk maakte. Hoewel ik eerder al het een en ander over de gebeurtenissen met familie en vrienden had gedeeld, bleek na de lezing dat niemand zich bewust was geweest van de impact en heftigheid van die week in Brazilië. Kennelijk kun je door middel van een geschreven verhaal meer overbrengen dan mondeling. Details beklijven beter en emoties laten zich op papier intenser verwoorden. Inmiddels staan er op mijn website haltbrasil.nl veel mooie recensies, zowel van mensen uit mijn omgeving als van onbekenden, die het boek hebben gelezen.

Je schrijft erg goed, heb je verdere ambities in dit vak?

Dank je voor het compliment! Het is een lastige vraag. Soms denk ik dat het vervolg een boek zou kunnen zijn over Julia en Bruno. Het zou een mooie kans zijn om dieper in te gaan op hun achtergrond, hun redenen om uit Brazilië te vertrekken en hoe ze hun leven in Andalusië hebben opgebouwd. Ook het verhaal rondom de verloren tegoeden en de juridische strijd die hun moeder nog steeds voert, biedt potentieel voor een boeiende verhaallijn. Het sterkt me in mijn keuze om destijds te kiezen voor mijn eigen gemoedsrust en de kwestie rondom de tegoeden los te laten. Soms is het belangrijk om te accepteren wat je niet kunt veranderen en je te richten op wat je wel kunt beïnvloeden.

Maar wie weet, misschien is het inderdaad tijd om dat andere waargebeurde familieverhaal dat in mijn hoofd speelt, verder uit te werken. Het zou zomaar eens een heel bijzonder boek kunnen worden. Ik neem de tijd om alles te overwegen en te laten bezinken. Momenteel lees ik boeken in hetzelfde genre, en laat me inspireren door andere (waargebeurde) verhalen. Uiteindelijk zal ik de juiste beslissing nemen over wat ik met mijn schrijverschap wil doen.

Welke boeken liggen momenteel op jouw nachtkastje?

Ik heb recent gelezen:

Al het blauw van de hemel van Melissa de Costa
Je bent prachtig van Ann Napolitano
De onbedoelden van Coby van Baars
C’est la vie van Chris van Vlijmen

Allemaal indrukwekkende boeken. Natuurlijk heb ik alle boeken gelezen van o.a. Anya Niewierra, Joël Dikker, Elena Ferrante. Ik hou voornamelijk van non-fictie, vooral oorlogsromans. Op mijn e-reader staan de boeken die ik als eerste ga lazen: ‘Lieve Edward’ van Ann Napolitano, ‘De dagen die komen’ van Melissa da Costa, ‘Patriot’ van Alekej Navalny en de boeken ‘Ardèche’ en ‘Provence’ van Linda van Rijn.