25 september 2019

Mädchen van Emile Proper

Een boek wat niet in de koude kleren gaat zitten, dat is ‘Mädchen’. Ik was er nogal stil van toen ik het boek uit had!

In 2007 maakt een groepje uitbundige mensen lol tijdens hun vakantie aan de Portugese kust. Om de beurt controleren de ouders of hun kinderen nog lekker liggen te slapen. Maar tijdens zo’n controle ronde komen ze tot hun schrik erachter dat dochtertje Madden verdwenen is. Twintig jaar later ontsnapt een jonge vrouw aan een Roma-familie in Oost-Europa. Na jarenlang gruwelijk misbruik en criminaliteit is ze op zoek naar vrijheid en vooral naar zichzelf.

Dat herken ik ergens van…

Ja, dat klopt. Emile Proper baseerde zijn boek op de beruchte verdwijning van het meisje Madeleine (Maddie) McCann. Zij verdween in 2007 toen haar ouders op vakantie waren in de Algarve in Portugal. Er zijn veel vraagtekens rond deze verdwijning. Sommige mensen beweren Maddie gezien te hebben en er circuleren dan ook foto’s rond, gemaakt door mensen die beweren haar herkend te hebben. Wat zou er met Maddie gebeurd kunnen zijn? Deze roman is een “wat als…” verhaal geworden.

De gruwelijke jeugd van Mädchen

Mädchen ontsnapt niet voor niets aan de Roma familie. Ze is een jonge vrouw en heeft ook wel door dat er een hoop niet klopt aan haar leven. Ze is ook het misbruik en de mishandelingen spuugzat en daarbij voelt ze haat. Tijd om het heft in eigen hand te nemen, maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Ze gaat op reis door Oost-Europa richting het westen.

In flashbacks komen we erachter wat Mädchen meegemaakt heeft in haar leven. Ze werd gedwongen tot zakkenrollen, bedelen en als ze het niet goed deed werd ze lichamelijk mishandeld. Ze werd ook seksueel misbruikt en dit ging vrij ver. Vooral de passage over een exclusieve bijeenkomst met seksuele handelingen is vrij heftig om te lezen.

Op zoek naar jezelf

Tijdens haar reis ontmoet ze Kaspar. Hij ontfermt zich over haar en samen zoeken ze via internet naar haar werkelijke afkomst. Interessant gegeven is hier dat Mädchen heel goed weet dat haar gedrag niet normaal is, maar ze op de een of andere manier er toch in blijft hangen. En ze erkent en omschrijft ook op bijzondere wijze haar eigen gevoelens.

De verwijzing naar Frankenstein bijvoorbeeld is voor Mädchen een prachtige metafoor om haar eenzaamheid en haar acties te kunnen verklaren. Het gebrek aan liefde in haar jeugd heeft haar gemaakt tot wat ze nu is. Mädchen ontdekt sporen naar het verleden en naar haar echte ouders. Maar kun je zomaar bij je ouders na jaren weer op de stoep staan? En wat als door een crimineel verleden reizen naar een ander land niet zo soepel gaat als voor ieder ander? Het leidt tot zenuwslopende situaties in dit boek.

Tussen roman en thriller in

‘Mädchen’ schommelt wat tussen roman en thriller in. De tweede helft krijgt het boek namelijk een grimmigere ondertoon en de situaties waarin Mädchen verzeild raakt zijn dreigend en beklemmend. Maar het boek leest soms ook als een roadstory. Er is veel detail en aandacht voor de omgeving en de dialogen tussen Kaspar en Mädchen zijn erg bijzonder en interessant.

Emile Proper is ook scenarioschrijver. Zijn stijl is misschien daarom wel zo filmisch. Ondanks dat ik nooit in de landen ben geweest die in dit boek voorbijkomen, krijg ik toch gelijk een beeld van de omgeving. Ik weet niet veel van de Roma cultuur in Oost-Europa, maar Emile Proper schetst een gedetailleerd beeld, waardoor je toch meteen een beeld in je hoofd krijgt van hoe alles bij hun gaat.

Het boek heeft diverse emoties bij me losgemaakt. Na het lezen voelde ik me vooral ongemakkelijk en wat rillerig. Er zijn veel onopgeloste verdwijningen. Er zijn veel mensen met een slecht geweten en er zijn geheime en verboden exclusieve seksbijeenkomsten. Geen fijne gedachtes voor ’s nachts in het donker als je naar bed wilt gaan, maar helaas wel de realiteit! Emile Proper doseert deze gruwelijkheden beetje bij beetje. Het is een spannend en goed uitgewerkt boek en het stemt ook tot nadenken over de schaduwkant van de maatschappij.