24 maart 2015

Up van Myrthe van der Meer

Myrthe van der Meer  is voor mij geen onbekende auteur. Al eerder las ik ‘PAAZ’ van haar. Nu is het vervolg uit: ‘Up’. Het is net als haar debuut gedeeltelijk autobiografisch en gedeeltelijk fictief.

Het gaat goed met Emma, heel goed. Het zonnetje schijnt in haar leven en het kan niet beter, zegt ze zelf. Ze verwacht dan ook een geslaagd laatste gesprek met haar psychiater. Maar haar psychiater is er niet en zij wordt vervangen. Deze psychiater besluit Emma meteen op te nemen op de PAAZ, waar Emma in eerste instantie niets van begrijpt… Is dit een misverstand?!

Emma ontmoet daar weer oude bekende in de verpleging en nieuwe patiënten op de afdeling. Ze komt op de open afdeling, maar vraagt zich af waarom. Emma gedraagt zich erg normaal en verwacht eind van de week weer thuis te zijn. Daarnaast bemoeit ze zich graag met het rooster en met haar mede patiënten.

Maar gaat het echt zo goed met Emma? Langzaam komen we erachter dat de psychiater haar niet voor niets liet opnemen. Na gesprekjes met hem komt ze erachter dat ze manisch depressief is. Een nieuwe diagnose, bam… met nieuwe medicijnen en vervelende bijwerkingen. Emma’s verblijf op de PAAZ is dan ook niet voor een paar daagjes.

Ik vind de stijl van Myrthe van der Meer heerlijk om te lezen. Scherp, vol zelfspot, maar ook serieus en somber. Alle emoties komen voorbij, net zoals bij Emma zelf. Van het ene moment is ze uitermate vrolijk, tot momenten dat ze in een compleet dal zit. Soms vroeg ik me ook af of ze niet beter naar huis kon, of de PAAZ wel goed was. Het is ook verwarrend, de bijwerkingen van de medicijnen zorgen er soms voor dat ze nog verder van huis is dan toen ze deze medicijnen niet slikte. Toch was deze opname voor Emma niet voor niets. Je komt er als lezer dan ook gauw achter wat het verschil is tussen waan en werkelijkheid.

Myrthe van der Meer put uit eigen ervaringen. Zij is Emma, of Emma vertegenwoordigd haar, zo zou je ook kunnen zeggen. Ze vermengt fictie met werkelijkheid. Zo zijn de familie personages fictief en ook de patiënten op de PAAZ verzonnen. Ook speelde in werkelijkheid niet alles op de PAAZ, maar in ‘Up’ laat ze die situaties wel samenvloeien met de opname van Emma op de PAAZ. In het nawoord legt ze dat ook uit.

Wat ik interessant vind is het inkijkje in het leven op de PAAZ. Natuurlijk hebben we allemaal onze aannames en vooroordelen, maar dat lijkt toch wel mee te vallen. Zo zit niet iedereen platgespoten in een isoleercel. Op de open afdeling mag je gewoon op je laptop, je mag bellen, televisiekijken en als het goed met je gaat mag je ook gewoon de afdeling af. Zo werkt Emma aan een manuscript tijdens haar verblijf op de PAAZ.

Het laatste kwart vond ik wat taaier lezen. Sommige personages vond ik helemaal niet zo interessant, zoals Michiel en Beatrice. Na een tijdje had ik het ook wel een beetje gehad met die PAAZ afdeling en Emma kennelijk ook. Zo waren we op het eind samen blij. Myrthe heeft een mooi en open verhaal geschreven, met interessante psychische inkijkjes in het leven van een manisch depressieve vrouw.